Rejestr umów jednostek publicznych z opóźnieniem

Przypomnijmy: obowiązek wprowadzenia rejestru umów jednostek publicznych wynika z ustawy z 14 października 2021 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2021 r. poz. 2054). Ustawa nakłada na Ministra Finansów obowiązek prowadzenia Centralnego Rejestru Umów, do których dane wprowadzać mają kierownicy jednostek sektora finansów publicznych.

Pierwotnie zakładano, że w rejestr umów zostanie wprowadzony od 1 lipca 2022 r. dla wszystkich jednostek sektora finansów publicznych i będą w nim zamieszczane informacje o umowach zawartych w formie pisemnej, dokumentowej, elektronicznej albo innej formie szczególnej, których wartość przedmiotu przekracza 500 zł.

Ostatnio jednak – przy okazji prac nad nowelizacją w ramach Polskiego Ładu – Sejm przyjął także zmiany dotyczące rejestru umów jednostek publicznych. W nowelizacji (nad którą obecnie pracuje Senat) przewidziano, że obowiązek zgłoszenia obejmie umowy o wartości od 5.000 zł netto.

Rejestr umów ma rozpocząć funkcjonowanie od 1 stycznia 2023 r., z tym że:

• ministerstwa, urzędy wojewódzkie, KPRM oraz jednostki podległe i nadzorowane przez ministrów kierujących działami administracji rządowej rozpoczną wprowadzenie do rejestru danych dotyczących umów zawartych od 1 października 2022 roku,

• jednostki samorządu terytorialnego i ich związki oraz samorządowe jednostki organizacyjne będą wprowadzać dane dotyczące umów zawartych od 1 stycznia 2023 roku,

• pozostałe jednostki sektora finansów publicznych będą wprowadzać dane dotyczące umów zawartych od 1 kwietnia 2023 roku.

W związku z ogólnymi zapisami przepisów wprowadzających rejestr umów duże wątpliwości wiążą się z obowiązkiem zamieszczania w tym rejestrze danych z umów o pracę (jak również umów cywilnoprawnych) zawieranych z osobami zatrudnionymi w jednostkach publicznych.

Zwrócił na nie uwagę m.in. Rzecznik Praw Obywatelskich, który zwrócił uwagę, że choć nowe przepisy dotyczące rejestru umów stanowią realizację prawa dostępu do informacji publicznej, prawo to powinno być realizowane z poszanowaniem prawa do prywatności poszczególnych osób fizycznych, w tym pracowników instytucji publicznych. Ustawa o dostępie do informacji publicznej przewiduje taką ochronę, wyłączając z niej osoby pełniące funkcje publiczne.

RPO przypominał też, że prawo dostępu do informacji publicznej nie ma charakteru bezwzględnego a jego granice wyznaczone są m. in. przez konieczność respektowania praw i wolności innych podmiotów, w tym przez konstytucyjnie gwarantowane prawo do ochrony życia prywatnego (wystąpienia RPO do Ministra Finansów z 11 marca 2022 r. i 27 kwietnia 2022 r., VII.520.14.2021).