Nowa wersja projektu ustawy o ochronie sygnalistów powstała po zakończeniu konsultacji publicznych. W tabeli wskazujemy najważniejsze zmiany, jakie zawiera nowy projekt w stosunku do poprzedniej wersji, którą opisywaliśmy w lutym.
Sygnaliści po konsultacjach – zmiana dla pracodawców
W marcu 2024 r. na stronach Rządowego Centrum Legislacji opublikowano kolejny już projekt ustawy o ochronie sygnalistów. Ważną zmianą dla pracodawców jest to, że ochrona wyraźnie obejmie też sygnalistów zgłaszających naruszenia z zakresu prawa pracy. Jakie jeszcze zmiany przewiduje nowa wersja projektu?
Poza tym najnowszy projekt przewiduje dłuższy termin na wejście w życie. Ustawa ma bowiem wejść po 3 miesiącach od dnia jej ogłoszenia (poprzednia wersja zakładała wejście zmian po 1 miesiącu), z wyjątkiem przepisów dotyczących zgłoszeń zewnętrznych, które mają zacząć obowiązywać po upływie 6 miesięcy od ogłoszenia ustawy
Jakie zmiany zakłada najnowsza wersja projektu ustawy o sygnalistach? |
Przepis z projektu |
1. Poszerzenie zakresu przedmiotowego projektu ustawy o dziedziny: wolności i prawa człowieka i obywatela oraz prawa pracy. Uwaga: Na tą zmianę szczególnie powinni zwrócić uwagę pracodawcy. Zmiana ta może przyczynić się do zwiększonej liczby zgłoszeń osób zatrudnionych, w szczególności w zakresie naruszeń przepisów o czasie pracy, mobbingu, dyskryminacji i innych zgłoszeń objętych zakresem prawa pracy. |
art. 3 ust. 1 |
2. Wskazanie momentu przyznania sygnaliście ochrony (od chwili dokonania zgłoszenia lub ujawnienia publicznego) |
art. 6 |
3. Ustanowienie obowiązku rozstrzygnięcia kwestii przyjmowania lub odmowy przyjmowania zgłoszeń anonimowych w procedurach zgłoszeń wewnętrznych i zewnętrznych oraz wskazania przepisów projektowanej ustawy, które mają zastosowanie do zgłoszeń anonimowych; |
art. 7 (także art. 25 ust. 2 pkt 3, art. 31 pkt 1 i art. 33) |
4. Zastąpienie sformułowania „odszkodowanie w pełnej wysokości” doprecyzowaniem, iż sygnalista (wobec którego dopuszczono się działań odwetowych) ma prawo do „odszkodowania w wysokości nie niższej niż przeciętne miesięczne wynagrodzenie w gospodarce narodowej w poprzednim roku, ogłaszane do celów emerytalnych w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski” przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, lub prawo do zadośćuczynienia” |
art. 14 |
5. Doprecyzowania sposobu ustalenia liczby 50 osób wykonujących pracę zarobkową na rzecz podmiotu prawnego, jako warunku powstania obowiązku utworzenia procedury zgłoszeń wewnętrznych (wliczeniu podlegać będą pracownicy w przeliczeniu na pełne etaty lub osoby świadczące pracę za wynagrodzeniem na innej podstawie niż stosunek pracy) |
art. 23 ust. 1 i 2 |
6. Przeniesienie elementu fakultatywnej procedury zgłoszeń wewnętrznych (tj. określenia trybu postępowania z informacjami o naruszeniu prawa zgłoszonymi anonimowo) do części obligatoryjnej tej procedury |
art. 25 ust. 1 pkt 4 |
7. Rozstrzygnięcie sytuacji, w której informacja o naruszeniu prawa jest przedmiotem jednocześnie dokonanego zgłoszenia oraz wniesionej skargi na podstawie KPA lub gdy z treści wniesionego pisma wynika, że dokonano zgłoszenia zewnętrznego - w takim przypadku stosować się będzie wyłącznie przepisy ustawy o zgłoszeniach zewnętrznych |
art. 34 ust. 3 |
8. Wprowadzenia terminu 1 miesiąca na wydanie zaświadczenia o podleganiu sygnalisty ochronie przewidzianej w ustawie |
art. 38 |
9. Rozszerzenia systemu nieodpłatnych porad prawnych o udzielanie pomocy sygnalistom (poprzez nowelizację ustawę z dnia 5 sierpnia 2015 r. o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnym poradnictwie obywatelskim oraz edukacji prawnej) |
art. 61 |
Źródło:
- projekt ustawy (z 26 lutego 2024 r.) o ochronie sygnalistów,
- zestawienie uwag (z 17 marca 2024 r.) do projektu ustawy o ochronie sygnalistów (KRM–0610-1-24)