W wyniku badań profilaktycznych lekarz może zalecić pracownikowi korekcję narządu wzroku. Dotychczasowe przepisy bezpośrednio wskazywały na obowiązek zakupienia okularów korekcyjnych.
Zmiany w bhp przy komputerze – m.in. musimy zapewnić pracownikowi okulary lub szkła
Gdy pracownik musi mieć korekcję wzroku, lekarz może mu obecnie polecić nie tylko okulary ale również szkła kontaktowe. Poza tym pracodawca ma nowe obowiązki w zakresie wyposażenia pracowników korzystających z przenośnych komputerów w monitory ekranowe albo podstawki, przenośne klawiatury i myszki. To wszystko zakłada zmienione rozporządzenie, obowiązujące od 17 listopada 2023 r. (choć pracodawcy mają 6 miesięcy na dostosowanie się do niektórych wymogów).
Albo okulary albo szkła kontaktowe
Natomiast po wejściu w życie zmienionego rozporządzenia (zob. podstawa prawna), jeżeli wynik badań okulistycznych przeprowadzonych w ramach profilaktycznej opieki zdrowotnej wykaże potrzebę stosowania korekcji wzroku podczas pracy pracodawca powinien zapewnić pracownikowi:
- albo okulary
- albo szkła kontaktowe (według zalecenia lekarza).
Zalecenie okularów – czy można żądać szkieł
Pracownik odbył badania okresowe w grudniu 2023 r. i w ich wyniku otrzymał orzeczenie dopuszczające go do pracy z zaleceniem pracy w okularach korekcyjnych.
Pracownik zażądał od pracodawcy zapewnienia szkieł kontaktowych argumentując, że okulary są dla niego nieergonomiczne.
Ponieważ obowiązkiem pracodawcy, jak również osób kierujących pracownikami jest przestrzeganie zaleceń lekarskich, pracodawca zasadniczo będzie musiał zapewnić okulary. Ewentualna zmiana sposobu korekcji wzroku będzie mogła być przeprowadzona po uprzedniej konsultacji z lekarzem sprawującym profilaktyczną opiekę zdrowotną, który wydał orzeczenie. Najlepiej uzyskać stanowisko lekarza w tej sprawie w formie pisemnej - co może być argumentem na wypadek kontroli PIP w zakresie prawidłowej realizacji zaleceń lekarskich w zakresie korekcji wzroku.
Praca przed monitorem ekranowym – nowe przepisy od 17 listopada 2023 r.
Oprócz kwestii dofinansowania do okularów lub szkieł, nowe rozporządzenie wprowadziło też ważne zmiany w zakresie zorganizowania stanowiska pracownika pracującego przy komputerze (czyli przy monitorze ekranowym). Były one niezbędne, bo dotąd obowiązywały w tym zakresie regulacje sprzed 20 lat, nie uwzględniające wielu zmian i uproszczeń, jakie od tego czasu nastąpiły (np. upowszechnienia laptopów).
Dotyczy to także pracowników zdalnych
Zarówno dotychczasowe rozporządzenie w sprawie bhp na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe jak również przepisy zmieniające mają zastosowanie również do pracowników wykonujących pracę zdalną.
Zmieniona definicja stanowiska pracy
Nowe przepisy zmieniły definicję stanowiska pracy. Stanowią bowiem obecnie, że stanowisko pracy to przestrzeń pracy wraz z:
- wyposażeniem podstawowym, w tym monitorem ekranowym, klawiaturą, myszą lub innymi urządzeniami wejściowymi, oprogramowaniem z interfejsem dla użytkownika,
- krzesłem i stołem,
- opcjonalnym wyposażeniem dodatkowym, w tym stacją dysków, drukarką, skanerem, uchwytem na dokumenty, podnóżkiem.
Definicja stanowiska pracy w zakresie wyposażenia podstawowego nie odwołuje się już do jednostki centralnej oraz stacji dyskietek, która jest opcjonalnym wyposażeniem dodatkowym.
Obecnie można wprowadzić monitory typu All in One
Pracodawca po 17 listopada 2023 r. chce wyposażyć stanowiska pracy w komputery zintegrowane z monitorami typu All in One.
Uwzględniając rozporządzenie zmieniające jest to jak najbardziej legalne – przyjmując, iż w ramach wyposażenia podstawowego nie została wyeksponowana jednostka centralna komputera jako odrębne urządzenie od monitora ekranowego. Jeżeli zatem komputer typu All in One będzie spełniał wymogi przewidziane dla monitora ekranowego jego zastosowanie w żadnym razie nie będzie mogło być zakwestionowane przez inspektora PIP.
Rozporządzenie zmieniające uchyliło pojęcie systemu komputerowego, którym od 1998 r. są urządzenia wchodzące w skład wyposażenia podstawowego i dodatkowego stanowiska pracy wraz z oprogramowaniem.
Laptop musi mieć podstawkę lub osobny monitor
Zmienił się katalog wyłączeń, czyli przypadków, do których rozporządzenie nie ma zastosowania. Dotąd przewidywano, że nie ma ono zastosowania do systemów przenośnych nie przeznaczonych do użytkowania na danym stanowisku pracy. Jednak obecnie rozporządzenie jest stosowane do systemów przenośnych, które są przeznaczone do użytkowania na danym stanowisku pracy co najmniej przez połowę dobowego wymiaru czasu pracy.
Zgodnie z nowymi przepisami, w przypadku stosowania systemów przenośnych, czyli komputerów przenośnych przeznaczonych do użytkowania na danym stanowisku pracy co najmniej przez połowę dobowego wymiaru czasu pracy, stanowisko pracy powinno być wyposażone w:
- stacjonarny monitor ekranowy lub
- podstawkę zapewniającą ustawienie ekranu tak, aby jego górna krawędź znajdowała się na wysokości oczu pracownika,
oraz w dodatkową klawiaturę i mysz.
Praca na laptopie krótsza niż połowa normy
Pracodawca zatrudnia pracownika na pół etatu. Pracownik wykonuje pracę przed monitorem ekranowym przez 2 godziny każdego dnia z wykorzystaniem laptopa domagając się zorganizowania systemu przenośnego zgodnie z zasadami rozporządzenia zmieniającego. Pracodawca może – ale nie musi – w tym przypadku zastosować się do żądania pracownika. Pracownikiem na potrzeby nowelizowanego rozporządzenia jest bowiem osoba użytkująca w czasie pracy monitor ekranowy co najmniej przez połowę dobowego wymiaru czasu pracy – którą liczy się od pełnego etatu. Opisany tu pracownik nie podlega więc wymogom z rozporządzenia w sprawie bhp na stanowiskach wyposażonych w monitor ekranowy.
Zmiany norm odnośnie monitora
Jak już wskazano, sama definicja monitora ekranowego nie uległa zmianie. Nadal jest to urządzenie do wyświetlania informacji w trybie alfanumerycznym lub graficznym, niezależnie od metody uzyskiwania obrazu.
Zmieniły się natomiast parametry monitorów w zakresie ergonomii. Zgodnie z nowymi przepisami monitor powinien spełniać następujące wymagania:
- znaki na ekranie powinny być wyraźne i czytelne,
- obraz na ekranie powinien być stabilny, bez migotania lub innych form niestabilności,
- jaskrawość i kontrast znaku na ekranie powinny być łatwe do regulowania w zależności od warunków oświetlenia stanowiska pracy,
- regulacje ustawienia monitora powinny umożliwiać pochylenie ekranu.
Uwzględniając uproszczone wymogi, przyszłe monitory wykorzystywane w pracy nie będą już musiały spełniać tak szeroki wymogów w zakresie regulacji ustawienia monitora co do pochylenia ekranu do przodu oraz do tyłu oraz obrotów wokół własnej osi w obydwu kierunkach. Powinny jedynie umożliwiać pochylenie ekranu bez określenia zakresu regulacji. Umożliwia to bezproblemowe korzystanie z konstrukcji zintegrowanych, gdy komputer wmontowany jest w monitor ekranowy.
Trzeba dostosować też meble
Nowe rozporządzenie określa również minimalne wymagania jakie powinny spełniać meble biurowe, z których korzysta pracownik, ale nie tylko – rodzaj biurek, stołów oraz krzeseł.
6 miesięcy na dostosowanie stanowiska
Rozporządzenie zmieniające daje pracodawcom 6 miesięcy liczonych od 17 listopada 2023 r. (czyli do połowy maja 2024 r.) na dostosowanie stanowiska pracy wyposażonego w monitory ekranowe utworzonego przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia do nowych wymagań bhp i ergonomii. Natomiast stanowiska nowo utworzone po 17 listopada 2023 r. będą już od razu musiały spełniać nowe wymogi.
Czy trzeba wymienić sprzęt, jeśli dotychczasowe stanowiska spełniają bardziej rygorystyczne wymogi co do ergonomii?
W takim przypadku pracodawca nie będzie musiał robić nic natomiast w sytuacji, gdyby obecne stanowiska pracy nie spełniały przynajmniej wymogów ergonomii określonych w rozporządzeniu zmieniającym, wówczas trzeba dostosować stanowiska.
- rozporządzenie Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z 18 października 2023 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe (Dz.U. 2023 poz. 2367),
- rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 1 grudnia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe (tekst pierwotny - bieżący Dz. U. z 1998 r. nr 148, poz. 973).
Podobne artykuły
Zobacz również
Aktualny numer Pokaż listę wydań »
Aktualności kadrowe nr 262 - Kwiecień 2024
Dostępny w wersji elektronicznej
Powrót po macierzyńskim, rodzicielskim, wychowawczym: czy zawsze na swoje stanowisko?
Zapisz się na newsletter
