Jak już pisaliśmy w poprzednich numerach, obecnie są grupy pracowników, które mogą złożyć wiążący wniosek o prace zdalną na podstawie art. 67[19] § 6 kp. Zasadniczo pracodawca musi uwzględnić taki wiążący wniosek, chyba, że jest to niemożliwe ze względu na rodzaj lub organizację pracy (w przypadku odmowy – pracodawca musi wskazać pracownikowi jej przyczynę – w ciągu 7 dni w formie pisemnej lub elektronicznej). Prawo do wystąpienia z takim wiążącym wnioskiem ma:
Czy można kopiować do akt dokumenty potwierdzające wiążącą pracę zdalną?
Załóżmy, że pracownik chce złożyć wiążący wniosek o pracę zdalną na podstawie art. 67[19] kp. W tym celu powinien udokumentować swoje prawo. Czy jednak pracownik dostarcza takie dokumenty (np. orzeczenie o niepełnosprawności członka rodziny) tylko do wglądu? Czy też kopiujemy je do akt osobowych pracownika. Niedawno resort pracy udzielił odpowiedzi w tym zakresie.
Kto ma prawo do wiążącego wniosku o pracę zdalną?
- pracownica w ciąży,
- pracownik wychowujący dziecko do ukończenia przez nie 4. roku życia (na nieco innych zasadach mogą prosić o pracę zdalną rodzice dzieci do 8. roku życia na podstawie art. 188[1] kp – lecz ten wniosek jest „mniej” wiążący),
- pracownik-rodzic dziecka posiadającego zaświadczenie, o którym mowa w art. 4 ust. 3 ustawy „Za życiem",
- pracownik-rodzic:
a) dziecka legitymującego się orzeczeniem o niepełnosprawności oraz
b) dziecka posiadającego odpowiednio opinię o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka, orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego lub orzeczenie o potrzebie zajęć rewalidacyjno-wychowawczych, o których mowa w przepisach ustawy Prawo oświatowe.
- pracownik sprawujący opiekę nad innym członkiem najbliższej rodziny lub inną osobą pozostającą we wspólnym gospodarstwie domowym, posiadającymi orzeczenie o niepełnosprawności albo orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności.
Pracownik dokumentuje swoje prawo. Czy jednak dokumenty te kopiujemy do akt?
Uprawniony pracownik składa opisany wyżej wiążący wniosek pracę zdalną w formie pisemnej lub elektronicznej. Poza tym, mamy prawo wymagać, że pracownik potwierdził prawo do tego, że jest uprawniony do złożenia wiążącego wniosku o pracę zdalną. Powinien więc przedstawić np. zaświadczenie o ciąży, akt urodzenia dziecka, aby wykazać, że nie ukończyło ono 4 roku życia, dokument niepełnosprawności członka rodziny itd.
I tu pojawia się jednak pytanie, czy w aktach osobowych pracownika:
- przechowujemy tylko sam wiążący wniosek o pracę zdalną, na którym dokonujemy adnotacji „potwierdzam za zgodność z dostarczonym … [np. orzeczeniem o niepełnosprawności dziecka]” i pospisujemy się,
- czy też kopiujemy tam także te dokumenty potwierdzające prawo do złożenia takiego wiążącego wniosku.
Niedawno resort pracy zajął stanowisko w tej sprawie, które sugerowałoby, że prawidłowe jest pierwsze podejście (zob. ramka). A zatem nie należy w tym przypadku kopiować tych dodatkowych dokumentów do akt, a jedynie można żądać ich do wglądu.
Zdaniem resortu pracy:
(…) przepisy art. 6719 § 6 k.p. wskazują krąg pracowników uprawnionych do złożenia pracodawcy wiążącego wniosku o wykonywanie pracy zdalnej (m.in. pracownika sprawującego opiekę nad innym członkiem najbliższej rodziny lub inną osobą pozostającą we wspólnym gospodarstwie domowym, posiadającymi orzeczenie o niepełnosprawności albo orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności). Pracodawca ma prawo żądania od pracownika udokumentowania jego prawa do korzystania ze szczególnego uprawnienia określonego w art. 6719 § 6 k.p., np. poprzez przedstawienie do wglądu [podkreślenie red.] orzeczenia o niepełnosprawności albo orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności członka najbliższej rodziny lub innej osoby pozostającej we wspólnym gospodarstwie domowym.
Stanowisko Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej z 16 listopada 2023 r.
art. 67[19] § 6, art. 142[1] § 2 i 3 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 2022 r., poz. 1510 ze zm.).